İngilizce öğrenmeye başladığınızda belirli bir süre sonra gramere hakim olabiliyorsunuz ve ingilizce cümle kurmak yaptığınız pratiklerle daha kolay gelmeye başlıyor. İngilizce cümle kurmak için hepimizin bildiği ve aşina olduğu belirli gramer kalıpları mevcut. Özne ve yüklemin ingilizce nasıl kullanılması ile ilgili talimatlara uyduğunuzda ve bol bol pratik yaptığınızda ortaya çok güzel iş çıkarabilirsiniz.
Peki, farzedelim ki kendi söylememiz gereken bir şeyi değil de, başkasının söylediği bir şeyi başka bir kişiye iletmemiz gerekiyor. O zaman hangi kalıpları kullanacağız? Bildiğimiz özne ve yüklem kuralları bu durum için de geçerli mi? Aslında, pek de geçerli değil. Peki, neden? İngilizcede başka bir kişinin söylediklerini kendi ağzınızdan dolaylı bir şekilde söyleyebilmemiz için belirli bir takım kalıplar ve kurallar vardır.
İşte, bu yüzden bu gün sizler için Reported Speech ve Relative Clause başlıklarını inceleyeceğiz. Haliyle, İngilizcede başlarda öğrendiğimiz genel geçer cümle kurma kuralları tüm durumlar için geçerli olmamaktadır.
Yukarıdaki paragrafta bahsettiğimiz gibi bir kişinin söylediklerini dolaylı bir şekilde başka kişilere aktarma durumuna dolaylı anlatım – yani, reported speech diyoruz.
Bir kişinin söylediği şeyi başka bir kişiye aktarmak için iki yöntem kullanılır. Direct speech (direkt anlatım) ve Repoted (Indirect) Speech (dolaylı anlatım). İkisi arasındaki farklara göz atalım:
- Cümle: Cara: I am going to my boyfriend’s party. – Cara: Ben erkek arkadaşımın partisine gidiyorum.
- Direct speech (direct anlatım): Cara said, “I am going to my boyfriend’s party.” – Cara, “Ben erkek arkadaşımın partisine gidiyorum.” dedi.
- Reported Speech (dolaylı anlatım): Cara said (that) she was going to her boyfriend’s party. – Cara, erkek arkadaşının partisine gideceğini söyledi.
İlk önce diyalog şeklinde normal cümleyi sizlere verdik. Daha sonra ardından bunu başka bir kişiye iletmek için 2 yöntemi paylaştık. Direct speech dediğimiz olayda X kişisinin söylediği cümleyi hiçbir şekilde değiştirmeden onun ağzından söylermiş gibi Y kişisine iletiyoruz. Indirect (Reported) speech dediğimiz olayda ise X kişisinin söylediği cümleyi kendi ağzımızdan söyler gibi, tırnak içine almadan ve cümleyi bir miktar değiştirmiş gibi söylüyoruz.
Aklınızda Bulunsun! Tırnak işareti burada ayırt edebilmeniz için anahtar noktadır. Direct speech cümlelerinde X kişisinin söylediği şey mutlaka tırnak işareti içinde verilir. Lakin, reported speech’te ise tırnak işareti kullanılmaz. X kişisinin söylediği şeyi biz kendimiz söylüyormuş gibi yansıttığımız için tırnak kullanım gereği duyulmaz.
Şimdi gelelim, reported speech cümlelerinde kullanılan zamanlara. Direct speech cümlesinde hangi tense (zaman) kullanılıyorsa, indirect (reported) speech cümlesinde bir zaman geriye kayma olmaktadır.
- She said “I work at a bank.” / She said (that) she worked at a bank. – O, “Ben bankta çalışıyorum.” dedi. / O, bankta çalıştığını söyledi.
- She said “John is sleeping.” / She said (that) John was sleeping. / O “John uyuyor” dedi. / O, John’un uyuduğunu söyledi.
- He said “I was reading the newspaper when you were at the door.” / He said (that) he had been reading the newspaper when I had been at the door. – O “Sen kapıdayken ben gazete okuyordum.” dedi. / Ben kapıdayken o gazete okuyor olduğunu söyledi.
Direct speech cümlelerinde X kişisinin söylediği şeyi aynen onun ağzından söylermiş gibi Y kişisine ilettiğimiz için, X kişisinin kullandığı tense’i kullanıyoruz. Fakat, indirect (reported speech) cümlelerinde X kişisinin söylediği eylemi Y kişisine ilettiğimizda artık gerçekleşip bitmiş oluyor. Bu yüzden, zaman bir tık geriye kaymış oluyor.
Aslında, X kişisinin söylediği veya yaptığı eylem her ikisinde de bitmiş oluyor, fakat direct speech’te bu yansımazken, indirect speech’e tense kullanımı olarak yansıyor.
Not! Bazı durumlarda, tense’lerde kayma veya değişim görmeden aynı tense’lerin kullanıldığını görebilirsiniz. Bu tarz cümleleri yanlış olarak algılamayın. Genelde simple present cümlelerinde bu tarz bir kullanım görmeniz mümkündür.
Relative Clause Ne Demek?
Relative Clause bir cümlede anlatılmak istenen bir kişi, mekan, obje veya herhangi bir durumu daha da açıklığa kavuşturmak için sıfat tümceciği işlevini gören kalıplardır. Mekan, obje, durum veya kişiler için farklı sıfat tümcecikleri kullanılmaktadır. Hangi durumlarda hangi relative clause kalıpları kullanılıyor, gelin bir bakalım.
She bought a new phone, which she likes. | O, sevdiği telefonu aldı. |
I bought a new car that is very fast. | Çok hızlı olan yeni bir araba aldım. |
The people who live on the island are very friendly. | Adada yaşayan insanlar çok cana yakın. |
The man who phoned is my brother. | Telefon eden adam benim kardeşimdi. |
The camera which / that costs £100 is over there. | 100 sterline mal olan kamera orada. |
Relative Clause Kullanırken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Az önce belirttiğimiz gibi, relative clause kalıpları anlatılmak istenen şeye göre değişebiliyor. Yani;
- Biz belirttiğimiz bir kişinin detaylı açıklamasını vermek istiyorsak who sıfat tümceciğini kullanmamız gereklidir.
- Belirttiğimiz bir objenin veya bir durumun detayını vermek istiyorsak which sıfat tümceciğini kullanmamız gereklidir.
- “That” kalıbı her iki durum için de kullanılabilen kaçış yoludur diyebiliriz.
Yapılan Hatalara Dikkat!
- Göreli cümlenin öznesi olarak göreceli bir zamir kullandığımızda, şahıs zamiri veya isim kullanılmaz.
- Göreli bir zamir, göreceli cümlenin nesnesi olduğunda, ilgili cümlede bir özneye (zamir veya isim) ihtiyacımız olmaktadır.
- Göreli bir zamir, göreceli cümlenin nesnesi olduğunda, ilgili cümlede başka bir nesneye (zamir veya isim) ihtiyacımız yoktur.
- Yazılı olarak, göreli cümleleri tanımlarken virgül kullanılmaz.
- Kısıtlayıcı relative clause cümlelerde yazılı olarak virgül gerekmez.
Who ile Relative Clause Örnekleri
Do you know the girl who started in grade 7 last week? | Geçen hafta 7. sınıfa başlayan kızı tanıyor musun? |
My ESL teacher, who came to Germany in 1986, likes to ride his mountain bike. | 1986 yılında Almanya’ya gelen ESL öğretmenim dağ bisikletine binmeyi seviyor. |
This is George, who you met at our house last year. | Bu, geçen yıl bizim evimizde tanıştığınız George. |
Einstein, who was born in Germany, is famous for his theory of relativity. | Almanya’da doğan Einstein, görelilik teorisiyle ünlüdür. |
The photographer called to the Queen, who looked annoyed. | Fotoğrafçı sinirlenmiş görünen Kraliçe’ye seslendi. |
I had an uncle in Germany, who I inherited a bit of money from. | Almanya’da bana biraz para miras bırakan bir amcam vardı. |
In the summer I’m going to visit my grandpa, who lives in Italy. | Yazın İtaliya’da yaşayan dedemi ziyaret edeceğim. |
Do you know the girl who he’s talking to? | Konuştuğu kızı tanıyor musun (kim / k)? |
Lord Thompson, who is 76, has just retired. | 76 yaşındaki Lord Thompson emekli oldu. |
Marie Curie is the woman who discovered radium. | Marie Curie, radyumu keşfeden kadındır. |
Which ile Relative Clause Örnekleri
We bought a house which is 200 years old. | 200 yıllık bir ev aldık. |
I sent a letter which arrived three weeks later. | Üç hafta sonra gelen bir mektup gönderdim. |
She loves the chocolate which I bought. | O, aldığım çikolatayı seviyor. |
We went to the village which Lucy recommended. | Lucy’nin tavsiye ettiği köye gittik. |
The bike which I loved was stolen. | Sevdiğim bisiklet çalındı. |
My bicycle, which I’ve had for more than ten years, is falling apart. | On yıldan fazla süredir kullandığım bisikletim parçalanıyor. |
Last week I bought a new computer, which I don’t like now. | Geçen hafta yeni bir bilgisayar aldım, şimdi sevmiyorum. |
I really love the new Chinese restaurant, which we went to last night. | Dün gece gittiğimiz yeni Çin restoranını gerçekten çok seviyorum. |
The music which Julie listens to is good. | Julie’nin dinlediği müzik iyi. |
The country which he went to is very hot. | Onun gittiği ülke çok sıcak. |
Not! “That” relative clause kullanımı verilen örneklerin hepsi için geçerlidir.
Relative Clause için Daha Fazla Kaynak
Relative clause konusunda daha fazla uzmanlaşmak ve relative clause egzersizlerine ulaşmak için linkte yer alan sayfayı ziyaret edebilirsiniz.