İnsanın en doğal ihtiyaçlarından birisi uykudur. Peki uyurken nasıl yatmalıyız? Uyurken nelerden kaçınırsak güne zinde başlarız? Ülkelere göre uyku alışkanlıkları nasıl? Hepsi ve daha fazları TÜRK Uyku Tıbbı Derneği Yönetim Kurulu Üyesi ve Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Hikmet Yılmaz ve doktorlarımızdan aldığımız bilgiler dahilinde sizler için derlediğimiz haberimizden ulaşabilirsiniz.
Kilo verme problemine uyku düzeniyle çözüm
Günümüzde herkesin korkulu belası haline gelen kilo verme problemine uyku düzeniyle çözüm bulabilirsiniz! İyi uyku uyuyanlarda tokluk hormonunun (leptin) yükseldiğini, açlık hormonunun (ghrelin) düştüğünü vurgulayan Prof. Dr. Yılmaz, uykusuzlukta bu etkinin tam tersine döndüğünü söylüyor. Konunun uzmanları, “İyi uyuyanlarda geceleyin mutluluk hormonu olarak da bilinen serotonin ve büyüme hormonu olan growth hormonu salgılanır. Bu çocuklarda gelişmeyi, büyümeyi, serpilmeyi, kas yapısının güçlenmesini sağlar. Geceleyin salgılanan hormonlardan leptin ve ghrelin denilen hormonlar bizim doyma merkezimizi etkiler. Örneğin gece uyanık kalanlar hep atıştırmak ister. Çünkü açlık hormonu olan ghrelin arttığında iştahımız açılıyor. Tokluk hormonu olan leptin arttığında ise doyma merkezi uyarılıyor. İyi uyuyan birinde leptin artar, ghrelin hormonunu azalır. Bu da kilo verme kolaylaşır” ifadelerine dikkat çekiyorlar.
Peki, siz nasıl yatıyorsunuz?
Türk insanının yüzde 50’sinin yan yattığını bunların çoğunluğunun da sağ tarafına yatarak uyuduğunu ifade eden Prof. Dr. Yılmaz, “Dünya genelinde yetişkinlerde ortalama uyku süresi 7 saat ile 7 saat 45 dakika arasında değişiyor. Yani ortalama 45 dakika fark var. En çok uyuyanlar İspanyollar, İtalyanlar ve Yunanlılar. Bu çalışmalara siesta uykuları dahil mi bilmiyoruz. Türk halkının ortalama uyku süresi ise 7 saat 30 dakika” diye konuştu.
“Uykuda konuşma, kalkma, yürüme, kabus, karabasan…”
Türk insanında en çok görülen sıkıntılardan biride uyku bozuklukları bu konuya ilişkin yapılan araştırmalar dahilinde doktorlar; “Türk insanı içinde son yıllarda uyku apnesinin iyice arttığını görüyoruz. Çünkü ülkemizde hem yaşlanmaya hem de obeziteye bir eğilim var. Bu doğal olarak uyku apnesinin sıklığını arttırıyor. Erkeklerde yüzde 7, kadınlarda yüzde 4 sıklığında uyku apnesi ile karşı karşıyayız. Ancak en ilginç hasta grubu uykuda anormal hareket ve davranışlar gösteren parasomnia dediğimiz rahatsızlıklar. Uykuda konuşma, kalkma, yürüme, kabus, karabasan. Halkımızın bunlara kültürel isimlendirmesi ya da yaklaşımı biraz farklı.” açıklamalarında bulunuyor.
“Uyuyanın üstüne kar yağar” İşte nedeni!
Yıllar sonra sebebini öğrendik! Uyuyanın üstüne neden kar yağıyor? Uyku esnasında vücut ısısının düşmesi gerektiğini belirten Prof. Dr. Yılmaz, ‘Uyuyanın üstüne kar yağarmış’ atasözünün de bundan dolayı olduğunu ifade etti. Prof. Dr. Hikmet Yılmaz, “Uyuduğumuzda uyku aslında çevre ile bedenimizin ilişkisini de yönetir. Uyuduğumuz vakit vücut ısımız düşer. Bu nedenle zaten halk arasında ‘Uyuyanın üstüne kar yağarmış’ derler. Yemek yediğimizde ise iki temel faktör devreye girer. Bir tanesi insülin salgılanmasıdır. İnsülin yediğimiz şeyleri hazmetmek için salgılanır. Bir diğeri ise hemen midenin etrafındaki damar sistemine kan gitmesidir ve midenin hareketlerini kontrol etmeye yarar. Buraya gidecek kan da bir yerden çalınır. O da genellikle beyinden çalınır. Beyinde kişiyi uyanık tutan sistemdeki kan azalırsa kişide bir uyanıklık hali, şekerleme hali, uykudan önceki mahmurluk hali ortaya çıkar” diyor.
