Pandemiye bağlı olarak evde geçirilen zamanın artmasıyla birlikte insanların uykuya ayırdıkları sürelerinde arttığın söyleyen BHT CLINIC İstanbul Tema Hastanesi’nden Kulak Burun Boğaz (KBB) Uzmanı Prof. Dr. Altan Yıldırım, beslenme alışkanlıklarındaki değişiklik, evde özellikle televizyon veya bilgisayar karşısında geçirilen vakitlerde abur cubur tüketilmesi ve hareketsizliğin horlamaya davetiye çıkardığını belirtiyor.
Fazla kilo, sigara kullanımı, burun tıkanıklığı ve kemik eğriliği gibi nedenlerle görülebilen horlama o kadar büyük bir probleme dönüşebiliyor ki bazen boşanma sebepleri arasında bile yer alıyor.
Horlama; nefes alırken havanın aşırı gevşemiş ve daralmış boğazdan geçerken yumuşak dokulara çarpması sonucu oluşan gürültülü ve kaba bir sestir. Hemen hemen herkeste olabilen horlama, ancak uzun süreli ve şiddetli olması halinde bazı ciddi sağlık sorunlarının habercisi olabilir.
Kilo verme, gece yatmadan alkol kullanımını kesme veya kas gevşetici ilaçlar kullanmama gibi hayat tarzı değişiklikleri normal horlamalara yardımcı olacaktır. İleri evrelerde bazı medikal cihaz kullanımları ve cerrahiler de etkili olabilir.
Dikkat: “Horlama Sebebi Tıkayıcı Uyku Apnesi Olabilir!”
Horlamaların hepsinde olmasa da bir kısmındaki neden, Tıkayıcı Uyku Apnesi (TUA) hastalığı olabildiğini söyleyen BHT CLINIC İstanbul Tema Hastanesi’nden Kulak Burun Boğaz (KBB) Uzmanı Prof. Dr. Altan Yıldırım “Tıkayıcı Uyku Apnesi şüphesi” belirtileri ve tedavi yöntemleri hakkında güncel bilgi ve tedavi yöntemlerini anlattı:
“Tıkayıcı uyku apnesi, genellikle çok gürültülü bir horlamayı takip eden bir sessizlik dönemi ve bu sırada nefesin kesilmesi, durması ile başlar sonrasında fokurdayarak ve tıkanarak alınan bir nefes ile biter.
- Uykuda nefes durmasına tanıklık edilmiş ise,
- Gündüz aşırı uyuklama varsa,
- Konsantrasyon zayıflığı oluyorsa,
- Sabah baş ağrıları varsa,
- Uyanıldığında boğaz ağrısı oluyor ise,
- Huzursuz uyku varsa,
- Geceleri nefeste daralma ve tıkanma yaşanıyorsa,
- Yüksek tansiyon mevcutsa,
- Partneri huzursuz edecek şiddette bir horlama ise,
- Çocuklarsa dikkat bozukluğu, davranış bozukluğu veya okul performans düşüklüğü görülüyorsa,
Bütün gece boyunca tıkayıcı uyku apnesi (TUA) defalarca tekrar ederek devam eder. Hasta bu sırada yüzeysel bir uyku içerisindedir ve dinlendirici olan uykunun derin (REM uykusu) aşamasına geçememektedir. Tıkayıcı uyku apnesi tanımını karşılayan semptomlar hastanın uykusunda her saat başına 5 kez ve daha fazla tekrar ediyorsa bu hastada ‘’Tıkayıcı Uyku Apnesi” yani TUA mevcuttur. Uykuda her saat başına görülen semptomların sayısı; 5 ile 15 arasında ise hafif, 15 ile 30 arasındaysa orta, 30 üzeri ise ağır tıkayıcı uyku apnesi olarak tanı alır. Ağır tıkayıcı uyku apnesi ciddi kalp ve hipertansiyon sorunlarının başlıca nedenlerinden biridir. Çocuklarda tıkayıcı uyku apnesi sıklıkla iri bademciklerden dolayıdır ve kolayca tedavi edilebilmektedir.
Tıkayıcı Uyku Apnesi Nedenleri
Burun, ağız ve boğazdaki anatomik düzensizlikler, alerji, grip, kilo ve alkol tüketimi genel nedenlerdir.
Burun içerisinde eski kırığa bağlı kemik eğriliği, burun içinde et oluşumu, alerji ile burun içinde şişme ve/veya konka şişmesi hava yolu girişinde daralma yapabilir. Geniz eti büyümesi ve bademcik şişmesi de hava yolu ikinci aşamasında bir daralma yapabilir. Dil kökünde, gırtlak girişinde veya soluk borularında bir kitle ve iltihap da hava yolunun üçüncü aşamasında bir daralma yapabilir.
Yüzeysel uykudan deri uykuya geçilince bütün kaslarda bir gevşeme olur. Yumuşak damak, dil ve boğaz kaslarında olan gevşeme hava yolunda bir daralma oluşturur. Uykuda efor olmadığı için bu daralma normalde problem yaratmaz. Ama eşlik eden bir anatomik bozukluk veya tıkayıcı uyku apnesi olduğu gibi bu gevşeme gereğinden fazla olursa daralma daha da belirgin hale gelir. Böylece havanın etraf yumuşak dokulara çarpması sonucu titreşim ve titreşime bağlı gürültülü ve kaba bir ses oluşur. Hava yolu ne kadar daralırsa horlama ve nefes güçlüğü de o kadar artar.
Kilo alımında boğazların arkasında da yağlanma ve daralma olur. Ayrıca yumuşak damak kalınlaşır ve küçük dil uzayabilir.
Tıkayıcı Uyku Apnesi Risk Faktörleri
Erkek olmak, kilolu olmak, burun problemleri yaşamak, alkol kullanmak ve aile hikâyesi olması
Tıkayıcı Uyku Apnesi Komplikasyonları
Ağır TUA durumlarında; gündüz uyuklamalar, sık yaşanan hüsran ve sinirlenmeler, yüksek tansiyon, iskemik kalp hastalığı, inme veya riskli hastalarda ani ölüm gelişebilir.
Çocuklarda davranış bozuklukları, hırçınlık ve öğrenme güçlükleri yaşanabilir.
Sık yaşanan trafik kazalarının genel sebebi TUA’dır.
Tıkayıcı Uyku Apnesinde Tanı Nasıl Konulur?
Hava yolunun KBB uzmanınca endoskopik incelenmesi varsa darlıkların tespit edilmesi gerekir. Darlık izlenmeyen hastalarda TUA akla gelir ve uyku laboratuvar incelemeler ile hasta gece uykusunda muayene edilir. Ayrıca alerji testi, solunum testleri ve bazı görüntülemeler de yapılabilir.
Tıkayıcı Uyku Apnesi Tedavisi
Obez ise; kilo vermek, alkol kullanımını azaltmak, varsa hava yolu darlığının cerrahi tedavisi yapılır. Bunlara rağmen apnenin devam ettiği ağır durumlarda uykuda devamlı pozitif basınç cihazları kullanılarak tedavi gerçekleşir.”
